آموزش اجرای آزمون فریدمن در SPSS

 تعریف :

آزمون فریدمن (Friedman) برای طرح­ های درون گروهی (نمونه ­های وابسته) مناسب است. آزمون فریدمن تعمیم ­یافته آزمون ویلکاکسون است و معادل ناپارامتریک آزمون اندازه ­های مکرّر­ است. در این آزمون ما یک گروه از افراد یا آزمودنی داریم که در حداقل دو وضعیت یا دو مقطع زمانی مختلف مورد­سنجش قرار گرفته ­اند.

هدف آزمون فریدمن در spss:

• هدف این است که تغییرات نمرات (میانه) را در چند (۲ و بیشتر) وضعیت یا مقطع زمانی مقایسه کنیم.
• سطح سنجش متغیر در این آزمون باید ترتیبی باشد.
• پژوهش­گران عموما از این آزمون جهت رتبه ­بندی یا اولویت­ بندی متغیرها استفاده می ­کنند.

کاربرد آزمون فریدمن:

این آزمون زمانی بکار می رود که مقیاس اندازه گیری حداقل در سطح مقیاس ترتیبی باشد. این آزمون مشابه کروسکال والیس است، با این شرط که K گروه نمونه جور شده باشند.

نکته:

توان آزمون فریدمن در مقایسه با قویترین آزمون پارامتری برای K گروه مستقل یعنی آزمون F یکسان است. آزمون فریدمن برای تجزیهء واریانس دوطرفه (برای داده های ناپارامتری) از طریق رتبه بندی به کار می رود.

مثال:
پژوهشی با هدف تعیین و رتبه ­بندی“مهم ­ترین ویژگی ­های اساتید دانشگاه“در دانشگاه شیراز انجام شد و در آن از ۱۰۰ دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز پرسیده شد که نظر خودشان را در ارتباط با هرکدام از ویژگی­ های مطرح شده اساتید در پرسشنامه ابراز کنند. از دانشجویان پرسیده شد که تا چه­ حد به هرکدام از ویژگی­ های اساتید اهمیت می­ دهند؟ پنج ویژگی­ مطرح شده در ارتباط با اساتید عبارتند از: تسلط علمی، اخلاق خوب در روابط با دانشجویان، ظاهر مرتب و آراسته، فن بیان مناسب و رعایت انصاف در نمره­ دهی. دانشجویان به هرکدام از ویژگی­ های مطرح شده در قالب طیف ۱۱ گزینه­ ای (از ۰ تا ۱۰ که نمره بالاتر به معنای اهمیت بیشتر است) نمره دادند.

بر این اساس سوال زیر طرح و آزمون شد:
کدام ویژگی­ های اساتید اهمیت بالاتری برای دانشجویان دارد؟
با استفاده از آزمون فریدمن سوال مطرح شده را ارزیابی می­کنیم.

نحوه اجرا:
مسیر زیر را دنبال می­کنیم:

Analyze —>Nonparametric Tests —>Legacy Dialogs —>K Related Samples

نتیجه بدست آمده:
در جدول بعد میانگین و انحراف استاندارد متغیرها ارائه شده است. دامنه میانگین از ۰ تا ۱۰ است.

مقایسه میانگین ویژگی­ های اساتید نشان می­ دهد که بالاترین میانگین (۷٫۷۹) متعلق به ویژگی انصاف در نمره ­دهی و پایین ­ترین میانگین (۳٫۳۱) متعلق به ویژگی ظاهر آراسته است. جهت بررسی معنی­ دار بودن تفاوت بین ویژگی­های اساتید و رتبه ­بندی مهم­ ترین ویژگی­ های اساتید از نظر دانشجویان، باید نتایج جدول آخر (Test Statistics) را بررسی کنیم.

Descriptive Statistics
	N	Mean	Std. Deviation	Minimum	Maximum
فن بیان	۱۰۰	۴٫۹۹	۱٫۸۳	۲	۹
تسلط علمی	۱۰۰	۴٫۴۸	۱٫۶۶	۲	۱۰
اخلاق خوب	۱۰۰	۵٫۰۱	۱٫۷۹	۲	۱۰
انصاف در نمره دهی	۱۰۰	۷٫۷۹	۱٫۵۵	۵	۱۰
ظاهر آراسته	۱۰۰	۳٫۳۱	۲٫۰۱	۰	۸

جدول زیر وضعیت رتبه ­بندی متغیرها (ویژگی­های اساتید) را نشان می­ دهد.

میانگین رتبه (Mean Rank):

مقایسه میانگین رتبه ها نشان می ­دهد که بالاترین میانگین رتبه (۴٫۵۸) به ویژگی انصاف در نمره ­دهی اختصاص دارد و که بدین معناست که مهم ­ترین ویژگی استاد از نظر دانشجویان ویژگی انصاف در نمره­ دهی است.

بعد از ویژگی فوق، مهم ­ترین ویژگی اساتید به ترتیب شامل ویژگی­ های فن بیان مناسب، اخلاق خوب در روابط با دانشجویان، تسلط علمی و ظاهر مرتب و آراسته می­ شود.

لازم به ذکر است که میانگین رتبه با میانگین حسابی تفاوت دارد و نحوه محاسبه این دو میانگین متفاوت است.

Ranks
	Mean Rank
فن بیان	۳
تسلط علمی	۲٫۵۶
اخلاق خوب	۲٫۹۳
انصاف در نمره ­دهی	۴٫۵۸
ظاهر آراسته	۱٫۹۴

 مهم ­ترین جدول آزمون فریدمن :

• که قبل از تفسیر جداول دیگر نخست باید نتایج این جدول را ارزیابی کرد و در صورت معنی­ دار بودن آزمون فریدمن، به تفسیر نتایج جداول توصیفی و میانگین رتبه بپردازیم.
• این جدول معنی ­داری آماری را نشان می ­دهد. مقدار مجذور کای به دست آمده برابر با ۱۶۳٫۷ است که در سطح خطای کمتر از ۰۵/. قرار دارد (۰۵/.­>P).
• معنی­ دار بودن آزمون فریدمن بدین معناست که رتبه­ بندی ویژگی­های اساتید از نظر دانشجویان بامعناست و دانشجویان رتبه ­بندی متفاوتی از ویژگی­ های اساتید دارند.

Test Statisticsa
N	۱۰۰
Chi-Square	۱۶۳٫۷۵
df	۴
Asymp. Sig.	۰۰۰٫
a. Friedman Test

گزارش:
از آزمون فریدمن برای رتبه ­بندی مهم ­ترین ویژگی ­های اساتید استفاده شد. آزمون فریدمن نشان داد که اهمیت و رتبه ویژگی­ های مطرح ­شده در مورد اساتید با یکدیگر متفاوت است(۰۰۱/. >P، ۴ = df، ۱۶۳٫۷۴= مجذور کای).
مقایسه میانگین رتبه­ ها نشان می­دهد که مهم ­ترین ویژگی اساتید از نظر دانشجویان به ترتیب ویژگی انصاف در نمره ­دهی، فن بیان مناسب و اخلاق خوب در روابط با دانشجویان است. میانگین رتبه این ویژگی­ ها به ترتیب ۴٫۵۸، ۳ و ۲٫۹۳ است(میانگین رتبه همه ویژگی­ها را در یک جدول گزارش کنید).

09357258425 

www.pajuha.ir

[e-mail]

سفارش ترجمه تخصصی